Δεν χρειάζεται και πολλή προσπάθεια για να βρεί κάποιος λόγους που να κάνουν τo Facebook πρωτοσέλιδο και θέμα συζήτησης. Στην μικρή ιστορία του, έχει βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων για κοινωνικούς λόγους ( τα social media αποτελούν την προσέγγιση του 21ου αιώνα στις διαπροσωπικές σχέσεις) για επιχειρηματικούς λόγους ( η κόντρα με τη Zynga αποτέλεσε από τα πιο καυτά θέματα το 2010 και αυτή που μάλλον έρχεται με την Google θα σας κόψει την ανάσα), για την απήχηση του ( πόσες φορές έχουμε ακούσει για μια ιστοσελίδα που να προσεγγίζει τους 600 εκατομμύρια χρήστες ), για το νεαρό της ηλικίας του ιδιοκτήτη του ( O marc zuckenberg στα 26 του είναι πολυδισεκατομμυριούχος), ακόμα και για κινηματογραφικούς λόγους ( η πρόσφατη ταινία με θέμα την ιστορία της δημιουργίας του είναι ένα από τα φαβορί για τα Oscar και μεγάλη εμπορική επιτυχία).
Οι επενδυτές από τη δικιά τους σκοπιά αναγνώριζαν όλα τα παραπάνω αλλά έβρισκαν πολύ ενδιαφέρον και ένα άλλο γεγονός. Το Facebook εξακολουθεί να είναι μια ιδιωτική εταιρεία και ως τέτοια αποτελούσε μια τεράστια ευκαιρία και προοπτική. Σε τέτοιες περιπτώσεις το ενδιαφέρον των media είναι έντονο και οι συζητήσεις και αντιπαραθέσεις αποτελούν ένα συνηθισμένο φαινόμενο. Αλλά αυτές οι αντιπαραθέσεις και συζητήσεις φούντωσαν όταν ανακοινώθηκε μια συμφωνία μεταξύ της επενδυτικής τράπεζας Goldman Sachs και του Facebook , η οποία περιλάμβανε μεταξύ άλλων και μια συμφωνία για τοποθέτηση ιδιωτών επενδυτών της πρώτης σε ένα πλαίσιο που αποτιμούσε το Facebook στα 50 δισεκατομμύρια δολλάρια. Σε αυτό το χρηματοοικονομικό περιβάλλον η παρουσία και μόνο της Goldman Sachs ήταν αρκετή για να ανεβάσει το θερμόμετρο επικίνδυνα. Προσθέστε την απήχηση του Facebook, μια προσφορά με αρκετά «περίεργα σημεία» και την αποτίμηση και μόλις έχετε δημιουργήσει το κατάλληλο συνδυασμό για μια από τις πιο δημοφιλείς αντιπαραθέσεις του 2011 στην οποία όλοι πήραν η θα πάρουν μέρος αργά η γρήγορα.
Αλλά για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά, ας ξεκινήσουμε πρώτα με την αποτίμηση. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρόκειται για μια εντυπωσιακή αποτίμηση στην οποία όμως υπάρχουν μερικά ζητήματα. Σε μία αποτίμηση ξεκινάς από την οικονομική αποτύπωση της σημερινής κατάστασης και συνεχίζεις προσπαθώντας να αναλύσεις τις ευκαιρίες, τις προοπτικές και τις απειλές που σχετίζονται με τον επιχειρηματικό τομέα σου. Αυτά συνοδεύονται από ένα επιχειρηματικό σχέδιο που αναλύει τις μελλοντικές κινήσεις και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Όσο αναφορά την σημερινή οικονομική κατάσταση του Facebook λίγα πράγματα είναι γνωστά. Το Facebook είναι μια ιδιωτική εταιρεία και η πληροφόρηση που είναι υποχρεωμένη να παρέχει είναι περιορισμένη. Και σαν να μην έφτανε αυτό, είναι μια εταιρεία που είναι αρκετά φειδωλή στην δημοσίευση επιπρόσθετων οικονομικών η εμπορικών στοιχείων. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι το Facebook είναι μια επιχείρηση με συνολικά υπολογιζόμενα ετήσια έσοδα της τάξης των 2 δις δολαρίων για το 2010 και πολύ μικρά κέρδη. Η αποτίμηση του σε επίπεδα 25 φορών τα ετήσια έσοδα του 2010, ακούγετε πολύ ακριβή, αν όχι προβληματική. Για να καταλάβετε καλύτερα σκεφτείτε ότι αν η General Electric, με ετήσια έσοδα της τάξης των 150 δισεκατομμυρίων για το 2010, αποτιμούνταν με ανάλογο τρόπο και σε ανάλογα επίπεδα , η αξία της θα ξεπέρναγε τα 3.75 τρισεκατομμύρια δολάρια. Δυστυχώς για τους μετόχους της, η παρούσα αξία της είναι μόλις 200 δις.
Η δυναμική του όμως είναι σημαντική και τα έσοδα του έχουν αυξηθεί από τα 275 εκατομμύρια το 2008, στα 635 εκατομμύρια το 2009, για να φτάσει στα υπολογιζόμενα ετήσια έσοδα των 2 δισεκατομμυρίων το 2010. Σε αυτά τα επίπεδα τα έσοδα του είναι διπλάσια από εκείνα του Google την εποχή που αποφάσιζε να εισαγάγει τις μετοχές του στο Χρηματιστήριο. Αλλά μια τέτοια σύγκριση πιθανόν να είναι επιφανειακή και άδικη. Όπως είπαμε η αποτίμηση μιας εταιρείας δεν βασίζεται μόνο στην σημερινή εικόνα της αλλά και στις προοπτικές της και σίγουρα το Facebook έχει πολλές και εντυπωσιακές προοπτικές.
Το πλεονέκτημα του Facebook είναι ότι έρχεται σε μια σχετικά ώριμη αγορά και έχει την δυνατότητα, βάσει των χαρακτηριστικών του, να τοποθετηθεί ανταγωνιστικά προσφέροντας και τους δύο τύπους προϊόντων που προσφέρουν έσοδα στο Internet: τη διαφήμιση και το εμπόριο. Όσο αναφορά το διαφημιστικό μέρος, θα μπορούσε να αποτελεί την απάντηση στην πρόκληση την οποία αντιμετωπίζουν οι marketers να βρουν τρόπους να προσεγγίσουν στο Internet ένα μεγάλο μέρος των καταναλωτών με μια διαφήμιση σε ένα μέρος.Επί της ουσίας το Facebook έχει τη δυνατότητα να τοποθετηθεί ανταγωνιστικά όχι τόσο ενάντια στην Google αλλά ενάντια στα παραδοσιακά μέσα και ουσιαστικά να διεκδικήσει μέρος της τεράστιας πίτας των 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων που δαπανήθηκαν σε τηλεοπτική διαφήμιση το 2009. Και κανείς δεν πρέπει να παραγνωρίσει το γεγονός ότι μπορεί να προσφέρει τη δυνατότητα στους διαφημιστές να προσεγγίσουν στοχευμενα μεγάλα μέρη της κοινότητας του Facebook βάσει των χαρακτηριστικών τους και των ενδιαφερόντων τους όπως αυτά καταγράφονται από την καθημερινή παρουσία τους και επιλογές τους μέσα στο Facebook .
Άλλα και στον εμπορικό τομέα οι δυνατότητες του για διείσδυση είναι εντυπωσιακές. Είναι ουσιαστικά ένα δίκτυο μέσα στο δίκτυο του internet ενώ οι ανταγωνιστές του είναι είτε απλές υπηρεσίες του Internet (Skype, PayPal, groupon, Amazon) ή προγράμματα διαχείρισης του Internet (web user interface programs). Η τεράστια δυναμική του Facebook του επιτρέπει να επιλέγει με τους δικούς του όρους τους συνεργάτες του με σκοπό να μεγιστοποιήσει τους εμπορικούς στόχους Αλλά κυρίως μπορεί να αποκλείσει αυτούς που δεν θέλει και τους θεωρεί εχθρούς.
Το Facebook έχει ήδη αρχίσει η σχεδιάζει να ενισχύσει την παρουσία του σε μια σειρά από δραστηριότητες που αποτελούν το εμπορικό φιλέτο του Internet και να απειλεί μεσοπρόθεσμα την εμπορική βάση των ανταγωνιστών του. Έχει ήδη διεισδύσει στο τομέα των παιχνιδιών, μέσω της συνεργασίας του με την Zynga, σε μια συμφωνία που του αποφέρει το 30% των εσόδων των παιχνιδιών αυτών χωρίς να κάνει ουσιαστικά τίποτα παρά να φιλοξενεί τα παιχνίδια. Έχει διευσδύσει στον τομέα του mail, και έχει κάνει ήδη ειδική συμφωνία με την amazon για αγορές μέσα από το Facebook. Θα μπορούσε να κάνει μάλλον εύκολα και αποτελεσματικά τη δουλειά της Groupon. Θα μπορούσε εύκολα να δημιουργήσει τις δικές του μηχανές αναζήτησης και οι σχετικές φήμες λένε ότι ήδη προσπαθεί να το κάνει, προσλαμβάνονται περίπου 100 προγραμματιστές από το Google με σκοπό να δημιουργήσει τη δικιά του εσωτερική μηχανή αναζήτησης και τους δικούς του ειδικούς αλγόριθμους ανοίγοντας μια τεράστια αγορά. Θα μπορούσε να δημιουργήσει το δικό του σύστημα για πληρωμές μέσα στο Facebook και το δικό του σύστημα βιντεοκλήσεων.
Βέβαια όλα αυτά είναι προοπτικές και το Facebook, όπως κάθε εταιρεία, έχει να αντιμετωπίσει και τις δικές του απειλές. Μην ξεχνάμε ότι η επιτυχία του βασίστηκε σε συγκεκριμένες ανάγκες των χρηστών οι οποίοι και το τίμησαν με την παρουσία τους. Η πιθανή μεταμόρφωση του σε μια εμπορική μηχανή πιθανόν να αλλοιώσει την μορφή του και να επηρεάσει την αποδοχή του. Για παράδειγμα, κατά την διάρκεια της συνεργασίας του με την Zynga δημιουργήθηκαν ζητήματα με τις συνεχείς ενημερώσεις που πέρναγαν μέσα από τα δίκτυα των φίλων για τις επιτυχίες τους. Παρόμοια ζητήματα μπορούν να δημιουργηθούν όταν το Facebook θελήσει να μεγιστοποιήσει τα οφέλη από τους πελάτες του είτε με διαφήμιση είτε με την εκμετάλλευση άλλων εμπορικών συμφωνιών που θα αλλοιώσουν το περιβάλλον στο οποίο κινούνται οι χρήστες του.
Και ενώ η αποτίμηση και οι προοπτικές του Facebook αρκούσαν για να γεμίσουν πολλές σελίδες αναλύσεων, ήταν η δομή και οι όροι της συμφωνίας που προτάθηκε στους επενδυτές που κέντρισε την προσοχή και απογείωσε την αντιπαράθεση. Αυτή η επενδυτική πρόταση ήρθε ως αποτέλεσμα της συμφωνίας της Goldman Sachs με το facebook η οποία προέβλεπε α) την επένδυση 450 εκατομμύριων δολαρίων στο Facebook από την Goldman Sachs ως venture capital firm και β) την συμφωνία με το Facebook να βρεί επενδυτές μέχρι του ποσού των 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Αν είστε ένας από τους επενδυτές που ενδιαφέρεστε να συμμετάσχετε σε αυτό το private placement θα πρέπει να είστε ένας σημαντικός πελάτης της Goldman Sachs τους και να αποδεχτείτε ότι το minimum της επένδυσης σας είναι τα δύο εκατομμύρια δολάρια. Ας υποθέσουμε ότι πληρείτε τις πρoυποθέσεις. Η συμφωνία που πρέπει να αποδεχτείτε έχει περιληπτικά ως εξής: Αγοράζετε μετοχές και το 5% των πιθανών κερδών σας πάει στην Goldman Sachs στην οποία πρέπει να πληρώσετε επίσης ένα 4 % placement fee και ένα 0,5 % expense reserve fee. Έχετε ένα πολύ ωραίο σύνολο της τάξης του 10% περίπου και ακόμα δεν ξεκινήσατε. Το συνηθισμένο fee είναι της τάξης του 7%, οπότε κάποιος μπορεί να πεί ότι η διαφορά δεν είναι και τεράστια. Μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για private placement και ότι πρέπει να ψάξετε πάρα πολύ για να βρείτε μια εταιρεία με αποτίμηση που ισούται με 25 φορές τα έσοδα της. Και να βρείτε κάποια, πολύ φοβάμαι ότι θα είναι την εποχή των dot.coms και πιστέψτε με αυτός δεν θα είναι ένας ευχάριστος συνειρμός για πολλούς επενδυτές.
Αλλά δεν τελειώσαμε ακόμα. Ας υποθέσουμε ότι ενδιαφέρεστε, έχετε τα χρήματα, αποδέχεστε τα fees της Goldman Sachs και η αποτίμηση σας φαίνεται λογική για τις προοπτικές της εταιρείας. Πρέπει να ξέρετε ότι συμμετέχετε σε μια ιδιωτική εταιρεία η οποία δεν έχει την υποχρέωση να προχωρήσει σε δημοσίευση εκτενών και αξιόπιστων οικονομικών στοιχείων είτε σε εσάς είτε σε καμία ρυθμιστική αρχή για τους επόμενους 15 μήνες. Επιπρόσθετα δεν μπορείτε να πουλήσετε την συμμετοχή σας για τουλάχιστον δύο χρόνια γιατί πολύ απλά δεν σας επιτρέπεται να το κάνετε αυτό. Και το καλύτερο? Ναι το μαντέψατε. H Goldman Sachs μπορεί. Φανταστείτε ότι , σύμφωνα με την φημολογία, ένα επενδυτικό κεφάλαιο της Goldman Sachs που χειρίζεται χρήματα παλιών και τωρινών συνεταίρων της εταιρείας αρνήθηκε τη συμμετοχή. Αυτό πάλι για καλό δεν το ακούς.
Και αν δεν πτοείται από όλα αυτά και είστε από αυτούς τους επενδυτές που τους αρέσουν τα δύσκολα, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ( Security and Exchanges Commission) μπορεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις σας και να προσθέσει κάνα δύο ακόμα. Υπάρχουν κάποιοι κανόνες που θέτει το Securities Exchange Act του 1934, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί από τους κανόνες της Επιτροπής κεφαλαιαγοράς, που αναφέρουν ότι μια εταιρεία με στοιχεία ενεργητικού μεγαλύτερα των 10 εκατομμυρίων και 500 μετόχους θα πρέπει να εγγραφεί στα μητρώα της Επιτροπής και να καταθέτει τριμηνιαίες και ετήσιες οικονομικές καταστάσεις.
Για τα 10 εκατομμύρια, φαντάζομαι να καταλαβαίνετε ότι είναι αστείο ακόμα και να το συζητάμε. Για τους 500 μετόχους η Goldman Sachs βρήκε τη λύση. Δημιούργησε ένα ειδικό επενδυτικό όχημα στο οποίο θα συμμετέχουν οι ιδιώτες επενδυτές και με το οποίο ελπίζει ότι θα αποφύγει τον παραπάνω κανόνα, μια και θα υπολογίζεται ως ένας επενδυτής. Αλλά από τη στιγμή που δεν μιλάμε για κάποιο fund που κάνει επενδύσεις σε ένα ευρύ φάσμα αγορών αλλά λειτουργεί περισσότερο ως broker για μια συγκεκριμένη συναλλαγή αναμένουμε με ενδιαφέρον τον τρόπο και τα επιχειρήματα που θα τεθούν για να αποφύγουν τον κανόνα των «500»
Επίσης η Επιτροπή μάλλον ενδιαφέρεται και για ένα ακόμα ζήτημα. Οι κανόνες για την προστασία των επενδυτών επιβάλλουν ότι όλοι οι επενδυτές θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε οικονομικά στοιχεία που θα τους επιτρέπουν να έχουν μια ολοκληρωμένη άποψη για τα οικονομικά των εταιρειών που επενδύουν . Για τις εισηγμένες εταιρείες υπάρχει ένα ολόκληρο κανονιστικό πλαίσιο που αφορά όλα τα ζητήματα από την δημοσίευση των αποτελεσμάτων τους και τις πληροφορίες που πρέπει να περιέχονται σε αυτές μέχρι και τις ανακοινώσεις για σημαντικά ζητήματα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση που μιλάμε για μια ιδιωτική εταιρία και που οι όροι συμμετοχής βάζουν όρια στην πληροφόρηση των επενδυτών υπάρχει θέμα παραβίασης των κανόνων προστασίας του επενδυτή?
Έτσι λοιπόν το facebook κατάφερε να γίνει πρωτοσέλιδο για ακόμα μια φορά. Μπορεί να μην γνωρίζουμε που θα καταλήξει αυτή η ιστορία αλλά το σίγουρο είναι ότι αν συνεχίσει να είναι τόσο δημοφιλές, θα γίνει πρωτοσέλιδο για πολλές φορές ακόμα. Και εδώ θα είμαστε για να τα ξαναπούμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου