Η ευρωπαϊκή ένωση είναι για τα δύσκολα. Αφού έχουμε κλείσει 15 μήνες περίπου και ακόμα δεν έχουμε ουσιαστικά αποφασίσει για το αν πρέπει η όχι να στηρίξουμε τα κράτη μέλη, για το πώς πρέπει να τα στηρίξουμε, για το πόσα χρήματα πρέπει να επενδύσουμε για να τα στηρίξουμε, για το αν μας συμφέρει να τα στηρίξουμε, για τα μέσα που θα χρησιμοποιήσουμε για να τη στηρίξουμε και για το αν πρέπει να γυρίσουμε στα εθνικά νομίσματα αποφασίσαμε ότι το πρόβλημα είναι ότι τελικά όλα αυτά είναι επιφανειακά και αποπροσανατολιστικά. Θα πρέπει για να τα λύσουμε να προσπαθήσουμε κάτι πιο σύνθετο οικονομικά και κοινωνικά. Δηλαδή να προχωρήσουμε στην πραγματική δημοσιονομική και οικονομική σύγκλιση και στους όρους της, ακόμα και εάν αυτό το θέμα είναι τόσο περίπλοκο σε οικονομικό, κοινωνικό και εθνικό επίπεδο που δεν το έχουμε αγγίξει τα τελευταία χρόνια. Και έτσι απλά, μια ακόμα Ευρωπαϊκή σύνοδος που συγκλήθηκε για να δώσει απαντήσεις κατέληξε να δημιουργεί περισσότερα θέματα από αυτά που εναγωνίως καλείται να απαντήσει.
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος παραμένει η Γερμανία, αλλά δυστυχώς για αυτή, για τους λάθος λόγους. Οι Γερμανοί, πέρα από τις γνωστές αρετές τους φημίζονται και για τις αποφασιστικές και ξεκάθαρες λύσεις. Τέτοιες, και αρκετά σκληρές μάλιστα, έχουν πάρει πολλές στο παρελθόν για διάφορα οικονομικά και κοινωνικά θέματα. Η δυνατότητα τους αυτή χαρακτηρίζει την ιστορία τους και τον τρόπο που κατάφερναν να ξεπεράσουν τις κρίσεις τους, έχοντας αποτελέσματα που άφηναν τους παρατηρητές έκπληκτους και δημιούργησαν μέσα στα χρόνια ένα μύθο σχετικά με την χώρα και τις ικανότητες της. Δυστυχώς φημίζονται επίσης και για άλλα, όχι και τόσο θετικά, πράγματα για τα οποία μια μικρή αναδρομή στην ιστορία του τελευταίου αιώνα αρκεί για να τα περιγράψει.
Σε αυτή τη κρίση που δημιουργήθηκε, η Γερμανία σε μια πρώτη ανάγνωση, φροντίζει με συνέπεια να μας υπενθυμίζει τα ελαττώματα της και να μας κάνει να ξεχάσουμε όλα αυτά για τα οποία είναι διάσημη Έτσι έχουμε να κάνουμε με μια Γερμανική πολιτική που χαρακτηρίζεται σε επίπεδο διαχείρισης κρίσης από ψευτοδιλήμματα και αναποφασιστικότητα και στο επίπεδο κινήτρων αναβιώνει μνήμες από άλλες εποχές. Αλλά όλο και περισσότερο είναι εμφανές ότι αναλύοντας τα πράγματα λίγο περισσότερο, οι Γερμανοί εξακολουθούν να είναι μεθοδικοί και οργανωτικοί όπως επίσης και κυριαρχικοί διατηρώντας και επιδεινώνοντας μια κρίση με σκοπό να επιτευχθούν τα συμφέροντα τους.
θα μπορούσε να γραφεί βιβλίο ολόκληρο για όλα αυτά που συνέβησαν κατά την διάρκεια της κρίσης. Στην αρχή ήταν έξαλλοι για τα δημοσιονομικά πεπραγμένα της Ελλάδας και το κάνανε σαφές σε όλο τον κόσμο ( προφανώς δεν το γνωρίζανε και βρεθήκανε έκπληκτοι οι άνθρωποι). Στη συνέχεια κατηγόρησαν τους περίφημους κερδοσκόπους για τον πόλεμο που κάνανε στο ευρώ ( προφανώς δεν μπορούσανε να καταλάβουνε ότι οι περίφημοι κερδοσκόποι απεικονίζανε με το δικό τους τρόπο την κριτική της Γερμανίας ) και μετά επιτέθηκαν στα credit rating agencies ( τα οποία και θα αντικαθιστούσαν γιατί έκαναν πόλεμο σε ευρωπαϊκές οικονομίες τις οποίες είτε πρώτα είχανε συνθλίψει με την κριτική τους είτε είχανε φέρει στην επιφάνεια τα προβλήματα τους )
Στην κατηγορία των διλημμάτων τους τα πράγματα δυστυχώς έχουν και χιουμοριστική διάσταση. Στην αρχή λοιπόν ψάξανε να βρούμε αν μπορεί να αποβληθεί μια χώρα λόγω χρέους (δυστυχώς δεν μπορούσε και ακόμα δυστυχέστερα περιμένανε να το ανακαλύψουν κατά την πορεία της κρίσης αφού προφανώς δεν είχαν μέχρι τότε το χρόνο να διαβάσουνε τη συνθήκη), για το αν πρέπει να μείνουνε η όχι στην Ευρωπαϊκή ένωση ( αυτό μετά από πολύ ώριμη σκέψη αποφασίσανε ότι μάλλον δεν συμφέρει και θα πολεμήσουν για τη διατήρηση του ευρώ) αρνηθήκανε κάθε οικονομική βοήθεια ( μετά σκεφτήκανε με ώριμο τρόπο να τη δώσουν και έτσι μαγικά φτάσαμε από τα 36 δις που ζήτησε η Ελλάδα στα 110 δις για την κάλυψη όλων των αναγκών της για 3 χρόνια), για το αν συνταγματικά επιτρέπεται να επιβαρυνθούν οικονομικά οι Γερμανοί πολίτες ( αλήθεια βγήκε αυτή η απόφαση γιατί είναι να απορεί κανένας τι θα γίνει έτσι και συνταγματικά είναι παράνομο ) για τους όρους δανεισμού (εκεί στην αρχή είπανε τρία χρόνια και επιτόκιο αγοράς, τρεις μήνες μετά το ξανασκεφτήκαν καλύτερα και είπανε εφτά χρόνια και επιτόκια αγοράς και τώρα θα πούνε τουλάχιστον δέκα χρόνια και προνομιακό επιτόκιο), για το αν πρέπει να συμμετέχουν ιδιώτες στην αναδιοργάνωση των χρεών (αυτό το θυμηθήκαν τώρα και αποφασίσανε να το συζητήσουν φιλολογικά φυσικά , αφού μέχρι πρότινος δεν υπήρχε περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο ) και για το αν πρέπει να εκδοθούν ευρωομόλογα ( το αρνούνται κατηγορηματικά αλλά τον Ιανουάριο έγινε η πρώτη έκδοση ευρωομολόγου για την περίπτωση της Ιρλανδίας).
Είναι επιπόλαιο να πιστεύεις ότι η Γερμανία άλλαξε ξαφνικά και έχασε όλα τα προτερήματα της ως χώρα. Μάλλον είναι λογικότερο να υποθέσουμε ότι κατανοεί πλήρως τα διδάγματα από αυτή την κρίση και καταλαβαίνοντας ότι οι συνθήκες την ευνοούν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία που της δίνεται . Εάν η Γερμανία κατάλαβε κάτι αυτό το τελευταίο διάστημα από την Ελληνική και Ιρλανδική της εμπειρία, είναι ότι οι κυβερνήσεις και οι πολίτες των προβληματικών χωρών είναι έτοιμοι να πάρουν και να υποστηρίξουν αδιανόητες και παράλογες αποφάσεις υπό καθεστώς δημοσιονομικού πανικού και κοινωνικού φόβου. Γιατί, είναι αδιανόητη απόφαση να συναινέσεις για να μετατρέψεις ακάλυπτες ομολογίες σε ενυπόθηκα δάνεια την ίδια στιγμή που η προσφερόμενη χρηματοδότηση σου δεν είναι εγγυημένη και κινδυνεύεις κάθε τρίμηνο να βρεθείς μετεξεταστέος από τις εξετάσεις τους. Αδιανόητο είναι , στην περίπτωση της Ιρλανδίας, να προσπαθείς να σώσεις τους ξένους πιστωτές σου μεταφέροντας ένα τεράστιο βάρος στους κατοίκους σου και στην πορεία να πρέπει να στεγνώσεις από κεφάλαιο τα αποθεματικά των ταμείων ασφάλισης για να σώσεις τελικά τους πιστωτές σου. Αδιανόητο είναι, η τουλάχιστον ήταν μέχρι πριν από λίγο καιρό, η κυβέρνηση σου και η χώρα σου να λαμβάνει εντολές και να μην μπορεί να πάρει αποφάσεις ακόμα και για απλά ζητήματα.
Μέσα από αυτές τις εμπειρίες τους κατά την διάρκεια της κρίσης, αναγνώρισαν τις ευκαιρίες που τους παρουσιαζόντουσαν από τον πανικό των προβληματικών χωρών και από τον φόβο των υπολοίπων για την πιθανή διάχυση της κρίσης. Και όσο η πίεση για λύση αυξανόταν και οι καταστάσεις γινόντουσαν πιεστικές, λογικότατα αποφάσισαν να προχωρήσουν ένα δύο βήματα παρακάτω από θέση ισχύως και να παίξει τα χαρτιά της. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν πρέπει να παραγνωρίσει κανένας το γεγονός ότι η στάση της Γαλλίας έχει αλλάξει θεαματικά κατά το τελευταίο χρόνο, που αποδεικνύει ότι και οι Γάλλοι κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα και λογικά επέλεξαν να συμπλεύσουν αναγνωρίζοντας την ευκαιρία
Και έτσι φτάσαμε και στη τελευταία παράσταση στη Σύνοδο κορυφής. Είναι αδιανόητο να πηγαίνεις σε μια σύνοδο κορυφής υπό αυτές τις συνθήκες και να θέτεις τέτοια ζητήματα με τόσο επιφανειακό τρόπο, και με χρονικό ορίζοντα επίλυσης και συμφωνίας τις 45 ημέρες. Θα ήταν τραγικό ακόμα και αν δεν υπήρχε η κρίση, λαμβάνοντας υπόψιν την σπουδαιότητα και την περιπλοκότητα των ζητημάτων τόσο σε εθνικό, κοινωνικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Ο τρόπος είναι επιφανειακός γιατί αυτή η συζήτηση θα πρέπει να συνοδεύεται τόσο από συγκεκριμένες προτάσεις και όχι αόριστα σχέδια σε γενικά ζητήματα όσο και από νομικές γνωμοδοτήσεις για το αν και κατά πόσο είναι εφικτό συνταγματικά κάτι τέτοιο.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Bloomberg για την τελευταία σύνοδο κορυφής (Germany, France Face Opposition on Strategy to Tackle Europe's Debt Crisis ) o πρόεδρος της Ευρωπαικής Ένωσης μιλώντας στους δημοσιογράφους είπε ότι «Δεν συζητήσαμε τα ζητήματα σε βάθος. Σίγουρα δεν υπήρχε μια πρόταση από τη Γαλλία και και Γερμανία, εννοώ μια συγκεκριμένη πρόταση» .Το Reuters είχε μία ανάλυση (EU states frustrated by Paris, Berlin summit deal) σύμφωνα με την οποία οι διαπραγματεύσεις για ένα πακέτο καταπολέμησης της κρίσης χρέους δεν πάνε καθόλου καλά. Το σημαντικό είναι γιατί δεν πάνε καλά σύμφωνα με το Reuters. Αναφέρει ότι «Ένας ηγέτης της ΕΕ ρώτησε τον Sarkozy και την Merkel εάν πραγματικά νόμιζαν ότι ήταν σωστό να αντιμετωπίζουν όλους τους υπόλοιπους με αυτόν τον τρόπο. Ήταν προσβεβλημένος» και επίσης ότι «ένα σημαντικό τμήμα των 17 χωρών που αποτελούν την ζώνη του ευρώ, είπε ότι θα ήταν δύσκολο να αποδεχθεί τις προτάσεις»
Εμείς στην Ελλάδα, τόσο πολιτικά όσο και κοινωνικά δεν είμαστε προσβεβλημένοι και δεν ασχολούμαστε με τέτοια ζητήματα. Εμείς περιμένουμε για το αν θα εγκριθεί η κάθε δόση και προσπαθούμε να πείσουμε ότι το μνημόνιο ήταν η μόνη λύση. Άλλωστε όπως είπε και ο πρωθυπουργός μας , οι προτάσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας δεν μας αφορούν γιατί τα έχουμε υλοποιήσει κατά 90 με 95%, λες και τα ζητήματα που είναι στο τραπέζι είναι αυτά ή μόνο αυτά. Αλλά το βασικό ερώτημα δεν είναι τι είναι η Γερμανία αλλά το είμαστε εμείς.
Εμείς είμαστε οι άνθρωποι που αδυνατούν να βάλουν ένα όριο και καμία γραμμή σε επίπεδο εθνικό και κοινωνικό στο τι είναι αποδεκτό ως πλαίσιο του μνημονίου . Εμείς είμαστε αυτοί που συναινέσαμε για να μετατραπούν ακάλυπτες ομολογίες σε ενυπόθηκα δάνεια την ίδια στιγμή που η προσφερόμενη χρηματοδότηση μας δεν είναι εγγυημένη και κινδυνεύουμε κάθε τρίμηνο να βρεθούμε μετεξεταστέοι από τις εξετάσεις τους Εμείς είμαστε αυτοί που θεωρούσαμε ότι μια απόφαση που μετατρέπει ανυπόθηκες ομολογίες σε ενυπόθηκο δάνειο δεν ήταν μια απόφαση τόσο ήταν τόσο σημαντική που πιθανόν να χρειαζότανε κάποιου είδους λαϊκή εντολή η αυξημένης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Είμαστε οι ίδιοι άνθρωποι που πανηγυρίζουμε με τα δημοσιεύματα για αναδιοργάνωση του χρέους και το ποσοστό του haircut το οποίο θα μας δοθεί, ξεχνώντας ότι αυτή θα ήταν και η πιθανότερη έκβαση αν δεν είχαμε αποδεχτεί το συγκεκριμένο μνημόνιο και δεν είχε βρεθεί καμία συμβιβαστική λύση για κάποιο άλλο μνημόνιο. Είμαστε εμείς αυτοί που βολικά επιμένουμε να αγνοούμε ότι η αναδιοργάνωση με οποιοδήποτε πολιτικό η επικοινωνιακό περίβλημα είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας εξυπηρέτησης του χρέους, δηλαδή της πτώχευσης . Είμαστε οι ίδιοι άνθρωπο που αγνοούμε στην επιχειρηματολογία μας ότι και αυτό το μνημόνιο υπήρξε για να προστατευτούν οι πιστωτές μας και οι πολίτες τους από τις συνέπειες της και οτι δεν αποτελούσε μια de facto αγαθοεργία εκ μέρους τους.Είμαστε οι ίδιοι άνθρωποι που η κριτική μας στα μέτρα δράσης του μνημονίου αρχίσει και σταματάει στο ότι το λέει το μνημόνιο και θα πρέπει να ψάξεις με το μικροσκόπιο για να βρεις κριτική στο οικονομικό μοντέλο του μνημονίου.
Είμαστε αυτοί που είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε τόννους μελάνι κριτικάροντας τα υπαρκτά προβλήματα μας την ίδια στιγμή που η κριτική και αναλυτική σκέψη μας αδυνατεί να βρει ισχυρούς λόγους για τα τεκταινόμενα όλο αυτό το διάστημα και να κάνει την ίδια σκληρή κριτική και σε άλλους. Είμαστε οι ίδιοι άνθρωποι που είμαστε έτοιμοι να συμφωνήσουμε η να θεωρήσουμε λογική την άποψη ότι οι Γερμανοί πολίτες δεν πρέπει να πληρώσουν για τα χρέη, προφανώς αποκλείοντας ως εξτρεμιστική σκέψη την άποψη ότι αυτά είναι λαϊκίστικα επιχειρήματα και σε αυτά τα θέματα ή επιχειρηματολογία δεν μπορεί να στηριχθεί σε φορολογούμενους Έλληνες , Γερμανούς η Γάλλους. Σε αυτό το λαϊκίστικο επίπεδο, το οποίο και δυστυχώς σαν χώρα αφήσαμε αναπάντητο, επιχειρήματα όπως το ότι οι Γερμανοί φορολογούμενοι έχουν κερδίσει σημαντικά από την Ένωση αυτή και ότι οι Έλληνες πολίτες δεν φταίνε σε τίποτα έχουν μόνο δημαγωγική αξία και δεν προσφέρουν τίποτα ουσιαστικό.
Είμαστε οι ίδιοι άνθρωπο που αφού περάσαμε σαν χώρα και σαν πολίτες όλη αυτή τη διαδικασία δυσφήμησης και σε πολλές χώρες αντιμετωπιζόμαστε σαν μιάσματα και δεν τολμάμε να το θέσουμε καν σαν ζήτημα και το θεωρούμε περίπου σαν πολύ λογικό. Είμαστε οι ίδιοι άνθρωποι που αντιμετωπίζουμε φαινόμενα κακοδιαχείρισης και σκανδάλων και αδυνατούμε να ψελλίσουμε ακόμα ότι υπήρχαν και σκάνδαλα στα οποία συμμετείχαν ενεργά αυτοί που μας κρίνουν και την ίδια στιγμή μας κάνουν μαθήματα τιμιότητας.
Νομίζω ότι το σκοινί τραβιέται πιο πολύ από ότι πρέπει. Ήδη χώρες που δεν έχουν η δεν νομίζουν ότι έχουν πρόβλημα δείχνουν να αντιστέκονται. Οι λόγοι αντίστασης είναι και πολιτικοί και οικονομικοί. Θέματα όπως η συνταγματική κατοχύρωση του χρέους και του επιτρεπτού δημοσιονομικού ελλείμματος και της αύξησης των μισθών ανάλογα με την παραγωγικότητα έχουν ξεσηκώσει αντιδράσεις. Αλλά το βαθύτερο θέμα είναι ότι κάποιοι καταλαβαίνουν τα βαθύτερα κίνητρα και δεν επιθυμούν να συμμετάσχουν. Είναι νωρίς για να είμαστε βέβαιοι για το αν θα προχωρήσουν οι αλλαγές. Μπορεί να βρεθεί λύση στο ζήτημα με αμοιβαίες υποχωρήσεις αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση θα κάνει καιρό να ξεπεράσει την καχυποψία που δημιουργείται για τα κίνητρα που υποκινούν αυτές τις κινήσεις.
Όσο για εμάς, περιμένουμε κάποιο άλλο βιβλίο της ιστορίας, θέματα για την εθνική μας ταυτότητα, για την γλώσσα μας για μια βαθιά και ουσιαστική ανάλυση. Σε αυτή τη διαδρομή, είμαστε ευτυχισμένοι που έχουμε καλύψει το 90 με 95% των αξιώσεων και δεν αναλώνουμε τη πνευματική μας δύναμη για τέτοια ζητήματα. Περιμένουμε αν θα πάρουμε την τέταρτη και την πέμπτη δόση, αν θα έρθει η τρόικα και αν είναι ευχαριστημένη και τι θα πει,. Άλλωστε είπαμε και εξακολουθούμε να λέμε ότι το μνημόνιο ηταν η μόνη λύση, ότι αν δεν το κάναμε θα είχαμε πτωχεύσει γιατί όλες οι άλλες ενδιάμεσες λύσεις είναι ελληνικές επιπολαιότητες.
Και αυτοί, πολυ καλά κάνουν. θα μας φέρουν εκεί που θέλουν και περιμένουμε να δούμε αν μέχρι την συνάντηση του Μαρτίου θα πρέπει να λύσουμε και διάφορα άλλα θέματα όπως το Κυπριακό, η κρίση στη Μέση Ανατολή, τα εθνικιστικά ζητήματα στην Ισπανία, το παλαιστινιακό και η διάσωση των κορμοράνων του Βοτανικού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου